Người ta thường tin rằng mũi mèo ướt và lạnh là dấu hiệu của một con mèo khỏe mạnh, trong khi đó mũi mèo khô hoặc ấm là dấu hiệu của bệnh tật. Tuy nhiên, quan niệm này hoàn toàn không đúng!
1. Tại sao mũi mèo ướt?
Mũi mèo ướt phụ thuộc vào nhiều yếu tố môi trường, sức khỏe và thể chất khác nhau. Mũi ướt có thể rất có lợi cho mèo theo nhiều cách. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về nguyên nhân mũi mèo bị lạnh và ướt.
– Môi trường: Độ ẩm của mũi mèo bị ảnh hưởng nhiều bởi nhiệt độ và độ ẩm không khí xung quanh nó. Thời tiết ấm hơn, ẩm ướt dẫn đến sự ngưng tụ của các hạt nước trong không khí mà mèo con thở ra, khiến bên ngoài mũi mèo ướt.
– Liếm: Vì mũi mèo nằm trong tầm với của lưỡi chúng nên bất kỳ hành động liếm nào cũng có thể làm hơi ẩm lan lên mũi mèo. Khi mèo rửa mặt, chúng thường liếm láp tay, sau đó đưa lên quẹt mũi lau mặt.
– Uống nước
Hầu hết mèo đều là những kẻ sạch sẽ và chúng làm rất tốt trong việc giữ mặt sạch và khô ráo trong suốt quá trình uống nước. Tuy nhiên, nếu mực nước trong bát của chúng thấp, mèo có thể vô tình chúi mũi vào quá sâu khi cố gắng uống. Điều nãy sẽ khiến mũi mèo ướt nhưng tình trạng này chỉ kéo dài trong thời gian ngắn.
– Do nước mắt
Khi mắt mèo bị chảy nước mắt, chất lỏng tràn ra khỏi mí mắt và đi đến mũi qua ống dẫn lưu tuyến mũi. Bất cứ lúc nào mèo của bạn tiết quá nhiều nước mắt, chẳng hạn như ngứa mắt do dị ứng hoặc bệnh tật, hơi ẩm sẽ đi xuống và khiến mũi mèo ướt. Tình trạng này có thể là triệu chứng của nhiều căn bệnh nguy hiểm. Bạn nên tìm hiểu nguyên nhân mèo chảy nước mắt để có phương pháp điều chỉnh kịp thời.
Ngoài ra, mũi mèo ướt khi mèo kêu grừ grừ. Về cơ bản, điều này xảy ra vì da trên mũi mèo không có lông. Các tuyến mồ hôi hoạt động khi mèo phát ra âm thanh grừ grừ này. Vì không có lông để che nên mũi mèo bị ướt. Hiện tượng này là hoàn toàn tự nhiên và không có gì đáng lo ngại.
Mũi mèo ướt có tác dụng cực kỳ to lớn:
– Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể: Vào mùa hè, mũi mèo ướt đặc biệt hữu ích trong việc hạ nhiệt độ cơ thể của mèo. Toàn bộ cơ thể không thể làm điều đó vì có người của mèo có lông bao phủ, nhưng mũi thì không. Phần nước thừa được bốc hơi khỏi da mũi; do đó, làm hạ nhiệt độ cơ thể.
– Khứu giác tốt hơn: Nghe có vẻ hơi kỳ lạ, nhưng nó đúng trong trường hợp của loài mèo. Khi mũi mèo ướt, các hạt mùi sẽ bám vào đó và giúp mèo nhận ra chúng vào lần sau khi mùi tương tự xuất hiện.
Việc mũi mèo ướt là hoàn toàn tự nhiên, nó giúp ích cho mèo trong nhiều việc. Tuy nhiên, mũi bị ướt quá mức trong thời gian dài cho thấy có điều gì đó không ổn. Đây là cách cơ thể mèo hoạt động. Nó cho thấy các triệu chứng liên quan đến các bệnh khác mà mèo có thể mắc phải như mèo bị nhiễm trùng. Những bệnh nhiễm trùng này cần được điều trị ngay lập tức để chúng không hủy hoại sức khỏe, thậm chí dẫn tới tử vong cho mèo.
Các loại nhiễm trùng hoặc bệnh tật khác nhau có thể gây ra tình trạng mũi mèo bị ướt quá mức là:
- Viêm đường hô hấp trên: có thể khiến mèo bị sổ mũi, nghẹt mũi. Căn bệnh này do các loại bệnh khác nhau gây nên và cần được chữa trị. Bạn có thể tham khảo thêm về căn bệnh viêm đường hô hấp ở mèo theo hướng dẫn.
- Bệnh tiêu chảy
- Nôn mửa
- Sự thèm ăn tối thiểu
- Mèo hắt xì chảy nước mũi
- Mèo chảy nước mũi
Tất cả những điều này có thể xảy ra trong cơ thể mèo con của bạn và chúng phải được điều trị càng sớm càng tốt.
2. Tại sao mũi mèo khô hoặc ấm?
Mũi mèo khô có sao không? Mũi mèo bị khô cũng phổ biến như mũi mèo ướt và thường không có lý do gì để bạn lo lắng.
– Mèo vừa ngủ dậy bị khô mũi là chuyện bình thường. Điều này đơn giản là vì con mèo không liếm mũi trong khi ngủ. Ngoài ra, mũi mèo khô hoặc ấm nếu mèo nằm dưới ánh nắng mặt trời, gần nguồn nhiệt hoặc cạnh quạt hoặc lỗ thông gió.
– Không khí lạnh và khô có thể hút hơi ẩm từ mũi, khiến mũi mèo khô và thậm chí nứt nẻ mũi của mèo. Điều này đặc biệt đúng trong những tháng mùa đông.
– Da mũi mèo quá khô hoặc nứt nẻ có thể do mất nước, nguyên nhân là do giảm lượng nước uống vào hoặc mất nước nhiều hơn. Nếu mũi mèo khô liên tục trong một hoặc hai ngày và có vẻ ăn uống ít hơn bình thường, hãy đem chúng tới bác sĩ thú y ngay lập tức. Các dấu hiệu mất nước khác ở mèo bao gồm:
- Mắt trũng
- Hôn mê
- Ăn mất ngon
- Khô miệng
- Phiền muộn
- Nhịp tim tăng cao
- Thở hổn hển
- Độ đàn hồi của da
– Mũi mèo khô là một dấu hiệu đáng báo động khi nó đi cùng với các hành vi hoặc triệu chứng khó chịu khác như sốt, giảm cảm giác thèm ăn hoặc thờ ơ. Nếu nhận thấy mũi mèo khô đột ngột, bạn chỉ cần chú ý hơn đến các hành vi thường ngày của chúng để có thể phát hiện ra bất cứ thứ gì có vẻ hơi khó chịu.
Tương tự như mũi quá ướt, mũi mèo quá khô cũng có thể là một vấn đề. Nếu mũi mèo con bị khô và không ướt cả ngày, hoặc đột ngột khô trên mũi sau khi mũi bị ướt cũng không phải là một dấu hiệu tốt.
3. Các vấn đề ở mũi mèo
Mũi của mèo được coi là bất thường nếu bạn nhận thấy mũi mèo có đốm đen, có vảy, đóng vảy, mũi mèo bị sưng, mũi mèo có đốm đỏ, tấy đỏ, chảy dịch, chảy máu hoặc phát triển bất thường. Có một số lý do y tế tiềm ẩn khiến mũi mèo có vấn đề
a. Bệnh đường hô hấp
Nhiễm trùng đường hô hấp trên (URI) khá phổ biến ở mèo. URI và các vấn đề về hô hấp khác có thể khiến mũi mèo khô và cứng mũi. Tuy nhiên, tình trạng mèo sổ mũi, sưng tấy, nghẹt mũi và hắt xì hơi thường xảy ra hơn. Tình trạng hô hấp cũng có thể khiến mèo mất cảm giác thèm ăn và hôn mê.
Có nhiều loại bệnh đường hô hấp có thể ảnh hưởng đến mèo. Một số bệnh nhẹ và tự khỏi, nhưng một số khác cần sự chăm sóc của bác sĩ thú y. Một số bệnh về đường hô hấp thậm chí có thể lây sang những con mèo khác. Liên hệ với bác sĩ thú y nếu mèo của bạn đang có các triệu chứng của bệnh đường hô hấp.
b. Bệnh về da
Một số tình trạng da có thể ảnh hưởng đến mũi của mèo. Pemphigus foliaceus là một bệnh tự miễn hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, gây ra các tổn thương đóng vảy trên mặt và bàn chân. Các tình trạng da ít nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến mũi bao gồm mũi mèo bị nấm, hoặc vi khuẩn và viêm da dị ứng. Bất kỳ biểu hiện bất thường nào trên mũi của mèo đều cần được thăm khám bác sĩ thú y.
c. Chấn thương
Mèo có thể dễ dàng bị thương khi chúng đang khám phá môi trường. Mèo ở ngoài trời có nhiều nguy cơ bị xe đụng, bị động vật khác tấn công hoặc bị thương khi ngã. Chúng cũng tiếp xúc với chất độc, thời tiết khắc nghiệt và địa hình gồ ghề, bất kỳ điều gì trong số này đều có thể gây thương tích. Mèo dễ bị ngộ độc bởi nhiều thứ trong nhà bạn. Để dẳm bảo an toàn cho mèo, bạn có thể xem thêm “6 loại vật dụng dễ khiến mèo ngộ độc” trên website.
Cả mèo trong nhà và ngoài trời đều có thể bị côn trùng cắn, bỏng, hoặc những tai nạn đáng tiếc. Bạn có thể nhận thấy sự xuất hiện đột ngột của mẩn đỏ, da gà, sưng tấy, chảy máu hoặc chảy dịch từ mũi. Hãy liên hệ với bác sĩ thú y nếu bạn nhận thấy bất kỳ điều này ở mèo.
d. Cháy da mũi do ánh nắng mặt trời
Cũng giống như người, mèo có thể bị cháy nắng. Nhiều con mèo thích nằm dài dưới ánh nắng mặt trời. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài có thể khiến da bị cháy nắng, dẫn đến mũi mèo khô, bị đỏ, có vảy hoặc bong tróc. Theo thời gian, tác hại từ tia UV có thể gây ra sự thay đổi sắc tố và thậm chí là ung thư da. Liên hệ với bác sĩ thú y nếu bạn nghĩ rằng mũi mèo đã bị ảnh hưởng bởi tác hại của ánh nắng mặt trời.
e. Ung thư
Ung thư không phải là hiếm gặp ở mèo, ở bất kỳ độ tuổi hay giới tính nào, mèo cũng có thể bị ung thư. Bạn có thể tìm hiểu thêm các căn bệnh ung thư thường gặp ở mèo theo hướng dẫn. Một vài trong số này thậm chí có thể ảnh hưởng đến da trên mũi của mèo, bao gồm ung thư hạch bạch huyết, sarcom và ung thư biểu mô. Điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ thú y ngay nếu mèo có vấn đề về mũi đột ngột và không rõ nguyên nhân.
Những thay đổi nhỏ thậm chí có thể được phát hiện trong quá trình khám sức khỏe định kỳ, vì vậy hãy đảm bảo đưa mèo đi khám sức khỏe định kỳ hàng năm hoặc 6 tháng theo khuyến cáo của bác sĩ thú y.
4. Những khả năng thú vị của mũi mèo
– Mũi mèo siêu thính
Khướu giác của mèo chỉ phát triển đầy đủ sau bốn tuần tuổi và nó lớn hơn gần 14 lần so với con người chúng ta. Mèo có thể phân biệt được 200 triệu mùi trong khoang mũi, chúng ta chỉ có thể nhận biết được 5 triệu mùi. Con số này thậm chí còn hơn cả một số giống chó!
Khứu giác của mèo mạnh đến mức nó có thể dễ dàng biết được chủ nhân của nó có chạm vào một con mèo khác và cưng nựng chúng hay không. Với hơn 200 triệu cơ quan cảm thụ mùi hương trong khoang mũi, mèo có khả năng đánh hơi thấy con mồi, tìm đường về nhà và xác định các loài động vật khác và con người trong cuộc sống của chúng. Chúng cũng có thể cho biết bạn đã ở đâu trong suốt cả ngày chỉ bằng một động tác hít ngửi nhanh chóng.
Toàn bộ hệ thống khứu giác của một con mèo kéo dài qua gần như toàn bộ đầu của chúng. Mũi mèo thật là vi diệu phải không nào?!
– Mèo ăn bằng mũi
Mũi mèo cực nhạy nhưng vị giác của chúng thì lại ngược lại. Con người chúng ta nếm được khoảng 9.000 vị giác, mèo thì chỉ nếm được ít hơn 500 vị. Mèo sẽ cảm thấy đói hơn khi bị mùi thức ăn kích thích, hơn là việc chúng nếm thức ăn. Đây là lý do tại sao những con mèo lớn tuổi hoặc những con bị nhiễm trùng đường hô hấp lại không hứng thú với việc ăn uống, vì chúng không ngửi thấy mùi thức ăn. Việc hâm nóng thức ăn sẽ giúp thức ăn dậy mùi tới mũi mèo, từ đó giúp mèo hứng thú ăn hơn.
– Mũi mèo để đánh hơi đối thủ
Mèo không chỉ dùng mũi đánh hơi thức ăn. Những con mèo hoang thiết lập đường lãnh thổ của nó với nước tiểu và pheromone từ các tuyến ở mặt và chân của chúng. Những con mèo lạ khác khi đi qua đây, loại “người anh em thiện lành” sẽ tôn trọng lãnh thổ của người anh em và đi ra chỗ khác, còn loài trẻ trâu bố láo sẽ dùng mùi của mình để đè lên.
Trong mùa giao phối, những con mèo cái sẽ phát ra một mùi hương mạnh mẽ mà mũi của những con đực có thể ngửi thấy từ xa. Mũi mèo cũng có thể giúp nó cảnh báo về những tình huống nguy hiểm như việc đánh hơi thấy những kẻ săn mồi.
– Mèo làm quen với nhau qua mùi
Khi hai con mèo gặp nhau, chúng sẽ tương tác với nhau bằng mũi đối mũi để đánh hơi. Đây là một cách để hỏi xem con mèo kia đang thế nào. Chúng chào hỏi con này và con khác theo cách này để xem coi cả hai có phải là cùng một giống hay không, và nếu không, chúng khác nhau như thế nào. Đây là cách chào hỏi thân thiện nhất và không hề mang tính đe dọa. Mèo cũng có thể chào hỏi con người bằng cách ịn mông vào mặt họ. Bạn có thể tìm hiểu rõ hơn lý do vì sao mèo lại hay chu mông vào mặt bạn qua bài viết sau.
Nếu bạn đã có 1 con mèo và có ý định nuôi thêm 1 chú mèo nữa, thì tốt nhất là nên giới thiệu 2 đứa với nhau bằng mùi. Xoa khăn hoặc tấm vải lên con mèo mới để lên mũi mèo cũ cho chúng ngưởi và ngược lại. Điều này giúp chúng quen với mùi của nhau trước khi gặp mặt trực tiếp. Nếu bạn gặp một con mèo mới, hãy đưa tay ra và để nó ngửi bạn trước. Nó sẽ nhanh chóng thân thiết với bạn.
Mèo có xu hướng áp dụng hành vi thận trọng khi gặp người lần đầu tiên cho đến khi chúng chắc chắn rằng bạn có an toàn khi ở xung quanh chúng hay không. Vì vậy, khi gặp mèo lần đầu tiên, hãy yên lặng ngồi xuống và giơ một ngón tay lên ngang tầm mèo.
Trong trường hợp này, ngón tay là vật thay thế cho mũi và cho phép mèo đánh hơi và quyết định xem đó có phải là không gian an toàn hay không. Nếu mèo cảm thấy an toàn, nó sẽ cọ má vào ngón tay của bạn. Đó là khi bạn biết mèo cảm thấy an toàn, nhưng nếu không cảm thấy an toàn thì mèo sẽ biến mất.
– Hiệu ứng Flehmen ở mũi mèo
Mũi mèo có một cơ quan gọi là Jacobsen (còn được gọi là cơ quan vomeonasal). Nó nằm phía sau răng cửa, kết nối với khoang mũi và là một cơ quan khướu giác thứ hai kém phát triển. Mùi hương được hít vào lưỡi, môi hơi sẽ hơi cong lên và lưỡi sẽ được cọ xát trên vòm miệng. Sau đó, miệng, mũi và cơ quan Jacobson bằng một cách nào đó cho phép con vật cảm nhận được bản chất của mùi vị theo cách mà con người chúng ta không bao giờ làm được.
Bạn đã bao giờ nhìn thấy một con mèo có kiểu cười nhạo hay khinh bỉ chưa? Cái mồm ngộ nghĩnh đó được kích hoạt bởi phản ứng Flehmen. Tất cả những con mèo sử dụng quá trình này để phân tích pheromone, nhưng con đực sẽ có biểu hiện nhăn nhó thường xuyên hơn con cái.
– Mũi mèo không chịu được 1 số mùi
Có một số mùi mà mèo không thể chịu được: các loại nước hoa và nước khử mùi, cam quýt, chuối, mùi thực vật, mùi hương cay như ớt cayenne và đinh hương, dầu khuynh diệp và dầu cây lộc đề xanh. Ngay cả những loại nước hoa được tạo ra để xịt vào chậu cát đi vệ sinh của mèo cũng làm mũi chúng khó chịu. Vì vậy, nếu bạn muốn khử mùi cát mèo, tốt nhất là bạn nên dùng các sản phẩm không mùi nhé! Chúng tôi khuyến khích bạn nên dùng bột khử mùi cát mèo Mela để không gây kích ứng cho mèo.
Nếu bạn cảm thấy khó chịu với mùi hôi phát ra từ chậu cát, thì mũi mèo của bạn đã phải chịu đựng cái mùi đó từ trước bạn lâu rồi. Nếu mèo của bạn đột nhiên có ỉa đái không đúng chỗ thì đừng ngạc nhiên. Chúng đang cố nói cho bạn biết rằng: ê sen, cái chậu kít này đã thối lắm rồi, mi hãy mau mau dọn dẹp cho trẫm đi.
– Lông màu nào, mũi mèo màu đó
Mũi mèo màu gì? Có một mối tương quan trực tiếp giữa màu lông của mèo và màu mũi mèo. Mèo mũi đen thường sẽ có bộ lông màu đen, mèo mũi hồng hoặc đỏ sẽ có bộ lông màu trắng, mèo màu cam có mũi màu cam,… Mèo nhiều màu rất có thể sẽ có mũi nhiều màu. Một số mèo cũng có tàn nhang mũi nhỏ dễ thương.
– Vân mũi mèo là duy nhất: Giống như dấu vân tay của người, mèo cũng có dấu vấn mũi riêng và không có con nào giống con nào cả.
5. Kết luận
Khướu giác của mèo là một hệ thống siêu phàm đáng kinh ngạc. Chỉ với chiếc mũi mèo nhỏ xinh vậy thôi, mèo đã có thể nhận biết được hơn 200 triệu mùi, và từ những mùi này, mèo có thể xử lý và biết được thông tin trong não của chúng.
Một “huyền thoại” về chó mèo thường được biết đến là chó mèo khỏe mạnh nếu chúng có mũi lạnh, ẩm ướt và không khỏe mạnh nếu mũi khô hoặc ấm. Tuy nhiên, điều này không chính xác.
Mũi mèo có thể chuyển trạng thái giữa ướt và khô nhiều lần trong ngày, tùy thuộc vào hoạt động của chúng Điều quan trọng là bạn cần nhận biết được ác dấu hiệu bất thường trên mũi mèo, như da bong tróc, cục u và bướu hoặc chảy nước mũi. Sự thay đổi đột ngột về độ ẩm, kèm theo các triệu chứng (mèo bị chảy nước mũi, mèo bị sổ mũi hắt xì…) có thể là dấu hiệu của bệnh tật và bạn nên đưa mèo đến bác sĩ thú y.