Báo Cheetah là loài nhanh nhất ở trên cạn. Chúng có thể đạt được vận tốc 112km/h chỉ trong vòng 3 giây và tăng tốc từ 0 đến 80 km/h chỉ sau ba bước chân. Tuy thuộc loài ăn thịt nhưng chúng cũng có những khoảnh khắc cực kỳ đáng yêu.
1. Báo cheetah là động vật chạy nhanh nhất trên cạn
Ở trên cạn, không con vật nào có thể đọ lại tốc độ của một con báo cheetah. Báo gêpa có thể tăng tốc nhanh hơn hầu hết các loại xe thể thao nào. Chúng có thể đạt được vận tốc từ 112km/h chỉ trong vòng 3 giây và tăng tốc từ 0 đến 80 km/giờ chỉ sau ba sải chân. Ở tốc độ tối đa, báo gêpa có ba sải chân một giây, mỗi sải dài khoảng 6 – 7m. Bàn chân của chúng chỉ chạm đất khoảng hai lần trong mỗi sải chân.
Khả năng này khiến báo cheetah nhanh chóng mệt mỏi và chúng cần tiết kiệm năng lượng trong phần lớn thời gian. Một nghiên cứu cho thấy loài báo này chỉ dành 12% thời gian trong ngày để di chuyển.
Báo cheetah chạy rất nhanh nhưng lại không bền. Cuộc rượt đuổi con mồi của chúng thường kéo dài khoảng 20 giây, có lúc lên tới 1 phút. Chúng sẽ không rượt theo con mồi trong khoảng cách hơn 200 m. Việc chạy quá nhanh sẽ khiến cho nhiệt độ cơ thể không kịp giải thoát thông qua việc thở hoặc đổ mồ hôi qua bàn chân. Sau một cuộc rượt đuổi, báo gêpa cần khoảng 30 phút để lấy hơi trước khi ăn.
Vào năm 2012, báo gêpa 11 tuổi đến từ Vườn thú Cincinnati đã phá kỷ lục trước đó của mình, vượt qua 100 mét với tốc độ tối đa 98 km/htrong 5,95 giây. Vận động viên Usain Bolt, người đang giữ kỷ lục thế giới, có tốc độ chậm hơn nhiều: 100 mét trong 9,58 giây.
2. Cơ thể báo gêpa được tạo ra để chạy
– Bộ xương
Khung xương nhẹ và xương chân và chân dài. Báo cheetah có một cột sống linh hoạt cho phép chúng kéo dài cơ thể trên mỗi sải chân, tạo ra những bước tiến đột ngột, dài và nhanh chóng. Kích thước hộp sọ nhỏ hơn và mõm ngắn hơn giúp báo cheetah có được tốc độ tia chớp. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc hàm của chúng sẽ yếu hơn và răng nanh nhỏ hơn. Điều này khiến những con báo cheetah dễ bị tổn thương khi bảo vệ con mồi từ những kẻ đi săn lớn hơn.
– Chân
Chân của báo săn dài hơn và gầy hơn so với những con thuộc họ nhà mèo khác. Chân chúng chứa dây chằng giống như lò xo để hỗ trợ sức bền. Giống như ngựa, báo gê-pa có thể nhấc cả bốn chân lên khỏi mặt đất và bắt chéo chúng bên dưới cơ thể trong khi vừa chạy vừa nhảy theo chiều dọc. Một sải chân duy nhất của nó có thể dài tới 7m – cùng khoảng cách với một con ngựa đua cỡ lớn.
Báo cheetah có bàn chân hẹp hơn so với những anh em trong dòng họ, chân nó giống với bàn chân của chó hơn là mèo. Báo săn có móng vuốt cùn, hơi cong và không thể thu lại được, chúng hoạt động giống như đinh tán trên giày bóng đá để có thêm độ bám khi chạy nước rút.
Chính điều này giúp nó tạo ra lực kéo liên tục khi truy đuổi con mồi. miếng đệm chân cứng có chức năng giống như cao su trên lốp xe. Báo cheetah có một cái cựa cong trên chân trước của chúng. Trong khi truy đuổi, khi tới gần mục tiêu, nó sẽ vung và vồ con mồi bằng cái cựa đó.
– Tim và Phổi
Báo Cheetah có một trái tim bự, các bộ phận như gan, thượng thận, phế quản và phổi đều lớn hơn bình thường, thậm chí các động mạch cũng lớn. Đây là sự thích nghi cần thiết cho một động vật dựa trên tốc độ tia chớp để bắt con mồi. Ngoài ra, lỗ mũi của chúng to hơn bình thường để tăng lưu lượng oxy.
– Cơ bắp
Các nhóm cơ “co rút nhanh” (fast twitch) giúp cơ thể chúng ta tăng tốc nhanh trong 1 quãng đường ngắn. Và con báo cheetah có tới hơn 20% nhóm cơ này so với các động vật chạy nhanh khác như chó săn hay ngựa. Tuy nhiên, nhóm cơ này chỉ có hiệu quả trong vài phút.
– Đuôi
Đuôi của một con báo gêpa rất khỏe để giúp chúng giữ thăng bằng ở tốc độ cao, không bị chới khi với những cú rẽ đột ngột. Đầu dẹt của đuôi hoạt động giống như một bánh lái, giúp chúng chuyển hướng dễ dàng trong các cuộc rượt đuổi tốc độ cao khi đuổi theo con mồi như linh dương hoặc thỏ rừng..
3. Báo cheetah không gầm, chúng kêu meo mèo và grừ grừ
4. Tầm nhìn tuyệt vời
Cấu trúc hộp sọ này cho phép đôi mắt to của chúng có thể nhìn 1 cách tối đa. Mắt của chúng nhìn cực tinh với tầm nhìn hơn 200 độ, chúng có thể nhìn rõ từng cử động của con mồi từ xa giống như ta nhìn vào ống nhòm. “Dòng lệ” đen dưới mắt của loài báo cheetah dùng để chống lại ánh sáng chói của mặt trời và giúp tập trung sự chú ý tốt hơn vào con mồi.
Cách săn mồi của báo gêpa khá khác so với các loại mèo lớn khác. Sau khi nhắm được con mồi, chúng bắt đầu rình rập con mồi, chúng có thể rình rập như thế trong nhiều giờ. Khi khoảng cách giữa chúng và con mồi chỉ còn 70 – 100m, chúng bắt đầu bứt tốc, đuổi theo con mồi, hất con mồi xuống đất và sau đó ngậm chặt cổ họng của nó. Sau khi giết xong, báo đốm cheetah sẽ kéo con mồi mình đi chỗ khác để ẩn giấu và ăn thật nhanh trước khi các loài săn mồi khác đến hôi của, như: sư tử, linh cẩu và thậm chí cả kền kền.
Sau khi giết xong, báo săn sẽ kéo con mồi mình đi chỗ khác để ẩn giấu và ăn thật nhanh trước khi các loài săn mồi khác đến hôi của, như: sư tử, linh cẩu và thậm chí cả kền kền.
5. Chúng ngụy trang bằng lớp lông
6. Đời sống xã hội độc đáo
7. Báo cheetah cái rất lăng nhăng
Những con báo cái trưởng thành và có khả năng tình dục từ 20 đến 23 tháng tuổi, một số có thể chỉ trong vòng 18 tháng. Loài báo cheetah cái này thật sự rất lăng nhăng, vào thời kỳ động dục (kéo dài 12 ngày), chúng sẽ giao phối với nhiều thằng đực khác nhau. Vì vậy, 1 đàn con của báo cái có thể là của nhiều thằng đực khác nhau. Bất kỳ thời gian nào trong năm, chúng đều có thể giao phối được, nhưng mùa khô là mùa được ưa chuộng nhiều nhất.
Con báo cái sẽ mời gọi và phát tín hiệu bằng cách tè trên cây, vào những tảng đá và trong bụi rậm. Con đực sau khi ngửi được mùi đó sẽ đáp tín hiệu bằng cách phát ra những tiếng kêu ngắn. Sau đó con cái đáp lại bằng những âm thanh tương tự khi con đực tiến lại gần. Quá trình giao phối có thể xảy ra ngay lập tức và kéo dài ít hơn 1 phút. Chúng có thể ở cùng nhau vài ngày và giao phối nhiều lần trong giai đoạn này, trung bình 3 đến 5 lần mỗi ngày.
Con cái sẽ sinh con trong khoảng thời gian từ 17 – 20 tháng, nhưng nếu con nó bị mất hoặc bị giết, nó có thể giao phối và sinh con sớm hơn. Thời gian mang thai là từ 90 đến 95 ngày. Trung bình, 1 con báo săn cái sẽ đẻ từ 3 – 5 con/lứa, đôi khi là 1 – 8 con.
Không giống như những con sư tử đực, báo cheetah đực không giết chết những con báo con lạ, không phải là của mình. Vì những con báo cái có thể giao phối với nhiều thằng khác nên con đực sẽ không biết đàn con đó có phải là của mình hay không.
Báo cheetah con sẽ ở với mẹ trong vòng 1-2 năm đầu. Trong khoảng thời gian này, chúng sẽ được báo mẹ bảo vệ, chăm sóc và dạy các kỹ năng săn mồi, sinh tồn trong tự nhiên. Chỉ có khoảng 5% báo con sống sót qua tuổi trưởng thành, 95% còn lại bị các loài linh cẩu và sư tử giết chết. Chúng giết báo con không phải để ăn thịt mà là để dằn mặt và hạn chế đối thủ cạnh tranh.
Do đó, báo mẹ luôn phải giấu báo con khi đi săn và chúng phải di chuyển liên tục để không bị phát hiện. Báo mẹ luôn phải đặt trước 2 sự lựa chọn khó khăn: đi săn hay ở lại bảo vệ con. Trung bình 2 con cái chỉ có thể nuôi dưỡng 2 hoặc ít hơn những con báo con tới khi chúng trưởng thành. Đôi khi, 1 con báo cheetah đực cuồn dâm tới độ giết chết những con báo con để người mẹ quay trở lại để giao phối.
8. Chúng thích ăn động vật nhỏ và không uống nhiều nước
Loài báo chấm bi này ít khi uống nước, chúng hiếm khi uống hơn 1 lần trong 4 ngày và đôi khi là trong 10 ngày.
9. Báo cheetah có thể đang chạy nước rút đến sự tuyệt chủng
Khi con người xâm phạm lãnh thổ của chúng, những con mèo lớn hết chỗ và hết con mồi. Điều đó buộc chúng phải dấn thân vào các trang trại và đồng cỏ, tìm kiếm các đàn gia súc để kiếm thức ăn. Điều này lại dấy lên sự xung đột giữa chúng và đàn gia súc của con người. Một số người đã dùng súng bắn chết báo săn khi chúng ăn thịt gia súc của họ.
Đây không phải là lần đầu tiên quần thể báo gêpa trở nên bấp bênh và các nhà khoa học lo ngại rằng loài này có thể bị tuyệt chủng. Theo một báo cáo năm 2017 trên tạp chí Journal of Heredity, loài mèo lớn này đã phải đối mặt với hai sự kiện lịch sử khiến quy mô dân số của nó giảm mạnh. Trong cả hai trường hợp, dân số đã giảm đáng kể, để lại những con báo gêpa còn lại với những đột biến có hại tiềm tàng và vốn gen nhỏ hơn nhiều.
Điều thú vị là khi những con báo cheetah con được sinh ra ở những khu vực được bảo vệ như công viên quốc gia hoặc khu bảo tồn động vật hoang dã, chúng có xu hướng gần gũi hơn về mặt địa lý với những kẻ săn mồi lớn so với nếu chúng được sinh ra ở những vùng không được bảo vệ. Điều này có thể làm tăng tỷ lệ tử vong của đàn con lên tới 90%.
| Đặc điểm báo Cheetah – Tên gọi: Cheetahs hay còn gọi là báo săn (báo gêpa). Đây là loài báo chạy nhanh nhất thế giới trên mặt đất.– Khu vực sinh sống: châu Phi và 1 số nước ở châu Á (Iran). – Dân số: 8.000 – 12.000, đang suy giảm nghiêm trọng. – Đặc điểm nhận dạng:
|