Bạn có thắc mắc vì sao những con mèo mập địt lại có thể chui qua được những cái lỗ nhỏ xíu không? Đó là nhờ râu mèo; chúng giúp mèo định hướng tốt hơn.
Khuôn mặt của một con mèo được làm nổi bật bởi bộ râu của nó. Chúng tạo khung cho mắt, giống như lông mày và nhấn mạnh vào mồm khi mèo “cười”. Nhưng râu không chỉ là thứ để làm đẹp cho khuôn mặt. Chúng phục vụ một chức năng quan trọng. Râu ria mèo là thiết bị cảm giác được điều chỉnh đặc biệt để hướng dẫn mèo thực hiện các chức năng hàng ngày.
1. Râu mèo không chỉ ở trên mặt
Bạn nghĩ rằng râu chỉ xuất hiện ở quanh mồm của mèo, nhưng sự thật là chúng có ở nhiều vị trí khác nhau. Trên mắt, tai, hàm và chân trước cũng có râu. Mèo thường có 24 chiếc râu ở mồm, gồm 12 chiếc trên mỗi bên má, xếp thành 4 hàng ngang gồm 3 chiếc. Một số loài mèo có thể có hơn 24 chiếc, nhưng tổng số phải luôn là số chẵn. Điều quan trọng là râu được phân bố đối xứng ở hai bên mặt để mèo có thể đọc và hiểu chính xác môi trường của nó.
2. Râu mèo rất nhạy cảm
Còn được gọi là lông xúc giác, râu mèo dày hơn lông của chúng từ hai đến ba lần và có rễ sâu hơn ba lần. Không giống râu của con người, ria mép của loài mèo ăn sâu vào và kết nối với hệ thần kinh.
Trong khi các sợi lông cứng được tạo thành từ protein gọi là keratin không chứa dây thần kinh, các nang lông ở gốc râu lại chứa đầy các đầu dây thần kinh và mạch máu. Đồng thời nó chứa các tế bào thần kinh cảm giác truyền thông tin đến não và giúp mèo xác định khoảng cách, hướng và thậm chí cả kết cấu bề mặt của vật thể. Sợi râu mèo tương tự như khứu giác hoặc thị giác của con người, và đây là lý do tại sao bạn không bao giờ được cắt râu mèo.
3. Râu mèo có tác dụng gì?
Râu mèo để làm gì?
– Giúp mèo cảm nhận được những gì xung quanh chúng
Độ nhạy của râu mèo gần giống như độ nhạy của đầu ngón tay người. Vì chúng bám rễ rất sâu nên chúng được kết nối với hệ thống cơ và thần kinh. Về cơ bản, râu mèo có khả năng cảm nhận những thứ giống như chúng ta làm bằng ngón tay.
Râu mèo hoạt động như những thước đo khoảng cách giúp chúng đo không gian với độ chính xác cao nhất. Đó cũng là lý do tại sao có những lỗ tròn rất nhỏ mà mèo vẫn chui qua được, vì chúng xác định được lỗ đó vẫn nằm trong phạm vi có thể chui qua.
– Gúp mèo giữ thăng bằng
Mèo có các cơ quan cảm giác đặc biệt gọi là cơ quan thụ cảm nằm ở đầu râu của chúng. Các cơ quan thụ cảm gửi thông điệp đến não về vị trí của cơ thể và các chi để giữ cho mèo nhận biết được mọi bộ phận trên cơ thể của mình đang làm gì. Đây là một phần lý do tại sao mèo là chuyên gia về khả năng giữ thăng bằng và di chuyển trên các gờ nhỏ và trong không gian chật hẹp.
Video mèo dùng râu để chui qua lỗ:
– Giúp mèo cảm nhận rung động
Râu mèo có chức năng cảm nhận rung động. Khi một con mèo tiếp cận một thứ gì đó trên đường đi của mình, nó sẽ kích hoạt các luồng không khí bật ngược trở lại khi chúng va vào các vật thể rắn. Râu ria phát hiện những rung động rất yếu gây ra bởi những thay đổi này trong dòng không khí và hoạt động giống như máy dò radar.
Trong môi trường hoang dã, râu có thể cảnh báo mèo về sự hiện diện của con mồi, kẻ thù tiềm tàng hoặc vị trí của bầy đàn. Ở mèo nhà, bộ râu giúp chúng định vị bát thức ăn hoặc đồ chơi yêu thích của chúng vào ban đêm. Nói cách khác, radar râu mèo có thể giúp mèo săn mồi vào ban đêm, cũng như ngăn nó va vào tường trong bóng tối.
– Hỗ trợ mèo nhìn trong bóng đêm
Nếu bạn từng tự hỏi làm cách nào mà chú mèo của bạn di chuyển trong đêm nhưng chúng không va vào bất cứ thứ gì trong nhà hay chưa? Đó là do có râu ria đảm nhận vai trò này.
Các luồng không khí trong nhà sẽ khác nhau và tùy thuộc vào những nơi có đặt nội thất. Râu của mèo sẽ tiếp nhận điều này và gửi thông tin lên não bộ nơi mà mọi thứ đang được sắp đặt trong nhà. Kết hợp với khả năng mắt mèo, điều này giúp chúng điều hướng trong đêm cũng tốt hơn so với chúng ta.
Tuy nhiên, có một sự thật là mèo không thể nhìn thấy hoàn toàn trong bóng đêm. Vậy vì sao chúng có thể di chuyển trong tối? Bạn có thể tìm câu trả lời thông qua bài viết “Cấu tạo và khả năng của mắt mèo” sau đây.
– Giúp mèo nhìn gần
Mèo được biết đến với khứu giác và thính giác tuyệt vời, nhưng thị giác của mèo lại không quá tuyệt như thế. Mèo nhìn rõ hơn ở khoảng cách xa nhưng khó tập trung vào các vật thể ở gần hơn 30cm. Lúc này, ria mèo có chức năng quan trọng, giúp chúng “nhìn thấy” những thứ nằm ngay dưới mũi bằng cách liên tục gửi thông tin đến não.
Chính vì vậy, mèo sử dụng râu để điều hướng có thể nhìn được tốt hơn. Bằng cách chạm râu vào vật thể, chúng có thể xác định vị trí của vật thể đó, kích thước và thậm chí còn biết được cả cấu tạo.
– Có tác dụng bảo vệ
Râu còn có chức năng bảo vệ các điểm nhạy cảm của mèo khỏi những thương tích. Râu quanh mắt phản ứng với những cái chạm nhỏ nhất (kể cả bụi) giúp chúng nhanh chóng lắc hoặc chớp mắt để loại bỏ nó. Bên cạnh đó, râu mèo còn giúp phát hiện những thứ sắc nhọn, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho mắt và cả khuôn mặt đáng yêu của chúng.
4. Râu mèo có thể bị stress
Trên thực tế, râu mèo rất nhạy cảm, đến mức nếu chúng phải sử dụng bát đựng thức ăn hoặc bát nước nông để hạn chế áp lực lên râu của chúng. Áp lực lên râu mèo có thể gây ra hiện tượng stress. Loại mệt mỏi này thường là kết quả của việc râu mèo va vào thành bát đĩa của nó. Nếu mèo đang xúc thức ăn bằng chân hoặc hất thức ăn xuống sàn để ăn, hãy cân nhắc việc cho chúng ăn trong một chiếc bát rộng hơn.
Tuy nhiên, có rất nhiều nguyên nhân khiến mèo ăn dưới đất. Bạn nên đọc thêm và tìm ra các lý do khiến mèo hất tha ăn ra khỏi bát và ăn dưới sàn để xử lý cho phù hợp.
5. Kích thước râu tương ứng với kích thước mèo
Kích thước râu của mèo tương xứng với chiều rộng của cơ thể (bao gồm cả lông) của nó. Mèo càng mũm mĩm và phốp pháp thì râu của nó càng dài. Một con mèo Mainecoon – giống mèo thuần hóa lớn nhất – có thể có râu dài 15cm, trong khi những con Cornish Rex (gần như không có lông) có râu cực kỳ ngắn và xoăn.
Một con mèo Mainecoon ở Phần Lan có tên là Miss American Pie (hay còn gọi là “Missi”) của Fullmoon đang giữ kỷ lục về mèo râu dài nhất thế giới. Vào năm 2005, Kỷ lục Guinness Thế giới đã đo được những sợi râu của nó dài tới 19cm.
6. Râu mèo bộc lộ cảm xúc
Ngoài những tác dụng trên, ria mèo còn cho bạn biết được cảm xúc của chúng. Nếu râu cứng và kéo vào quanh mặt, thì có nghĩa là chúng đang cảm thấy bị đe dọa. Nếu ria mép con mèo thả lỏng, thư giãn thì chúng đang cảm thấy hạnh phúc, thoải mái và hài lòng. Hay nếu râu mèo được đẩy về phía trước, điều này có nghĩa là chúng đang quan tâm hoặc tò mò. Bạn có thể đọc được tâm trạng của mèo thông qua việc đọc các ngôn ngữ cơ thể khác của chúng.
7. Râu ở chân giúp mèo săn mồi
Nếu một con mèo sử dụng râu để xác định kích thước không gian và phát hiện đồ vật, thì nó sử dụng râu ở chân để làm gì? Các râu nằm ở mặt sau của chân trước, ở mặt dưới cổ chân, giúp con mèo trèo cây và giết con mồi. Khi chúng giữ chuột bằng chân trước, những chiếc râu đó cho mèo biết liệu con mồi của chúng có còn di chuyển hay không (vì chúng không thể nhìn gần) và liệu nó có ở vị trí thuận lợi để thực hiện một cú cắn chí mạng hay không.
8. Mèo có thể nhúc nhích râu
Mỗi sợi râu của trên mồm của mèo được kết nối với một sợi cơ, cho phép mèo di chuyển chúng một cách độc lập. Tương tự như vậy, các cơ lớn xung quanh râu được sử dụng để di chuyển tất cả chúng làm một. Mèo có thể hất ra hoặc hướng râu về phía trước khi săn mồi hoặc ngáp. Chúng cũng có thể được kéo lại vào trong má mèo.
9. Râu thay đổi màu sắc
Hầu hết râu mèo có màu trắng vì chúng dày hơn và thường không giữ lại melanin, chất tạo nên màu da và màu lông. Nhưng đôi khi râu mèo có thể có nhiều màu sắc khác nhau. Mèo có thể xuất hiện với cả râu đen và trắng cùng một lúc.
Và giống như cách tóc của con người thay đổi màu sắc khi chúng ta già đi, râu của mèo cũng sẽ thay đổi màu sắc khi nó lớn lên. Chúng có thể sẫm màu hơn và chuyển sang màu xám hoặc râu mèo bị đen khi mèo già đi.
10. Râu mèo cũng tự rụng đi
Ria mép mèo bị rụng là chuyện bình thường, giống như việc mèo rụng lông vậy. Việc bạn thường tìm thấy râu bị mất quanh nhà là hoàn toàn bình thường. Râu mèo có mọc lại sau đó. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy số lượng râu mèo rụng tăng lên đột ngột, điều đó có thể là mèo của bạn đang bị dị ứng, bệnh ngoài da như nấm, nhiễm trùng, chấn thương hoặc mụn ở mèo.
Râu mèo bao lâu mọc lại? Quá trình này có thể mất khoảng hai đến ba tháng, hoặc lâu hơn đối với mèo lớn tuổi. Mèo bị bệnh có thể không mọc lại râu cho đến khi chúng được chữa khỏi. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của râu là:
- Chế độ ăn
- Giống
- Các vấn đề sức khỏe.
11. Không nên cắt ria mép mèo
Cắt râu mèo có sao không? Có nên cắt râu mèo không? Râu mèo giống với tóc người và không có dây thần kinh nên cắt không đau. Tuy nhiên, việc cắt râu tỉa ria mèo – thậm chí chỉ vài cm – cũng khiến mèo mất đi một công cụ giác quan quan trọng để điều hướng môi trường của chúng.
Râu mèo bị cắt, bị đứt thì mèo sẽ mất đi một phần quan trọng trong cách chúng cảm nhận thế giới, chưa kể có khả năng khiến chúng phải vật lộn với các vấn đề cân bằng. Ngay cả khi bạn có thể nghĩ rằng râu của mèo quá dài, hãy biết rằng chúng dài là có lý do. Đừng làm rối loạn cuộc sống của chúng bằng cách cắt hay nhổ râu mèo.
Tổng kết
Mặc dù râu được gọi là “lông xúc giác”, nhưng chúng không thực sự cảm thấy gì. Chúng chỉ đơn giản là truyền thông tin đến các tế bào cảm giác khi chúng phát hiện các đối tượng hoặc chuyển động.
Ria mèo có rất nhiều tác dụng. Khi luồng không khí hoặc một vật thể cọ vào râu, những sợi lông nhạy cảm sẽ rung lên và kích thích các dây thần kinh trong nang lông. Phát hiện những thay đổi tinh vi của dòng không khí, râu mèo truyền thông tin về kích thước, hình dạng và tốc độ của các vật thể gần đó, giúp mèo định hướng thế giới.
Phần lớn bộ não của mèo được dành để xử lý dữ liệu từ các cảm biến cảm ứng. Râu là cảm biến cảm ứng đáng tin cậy, vì vậy gần 40% khu vực cảm giác của não phù hợp với các bộ phận của cơ thể có râu. Mỗi râu riêng biệt có thể bắt nguồn từ một vị trí cụ thể trong não, điều này có nghĩa là râu rất quan trọng với mèo.
Vì râu rất quan trọng đối với khả năng hoạt động an toàn bên trong và bên ngoài của mèo nên chúng ta cần bảo vệ chúng. Khi vuốt ve mèo con, hãy chạm nhẹ vào râu dọc theo mặt của chúng. Không nhổ hoặc kéo râu, điều này sẽ khiến mèo bị đau. Khi chải lông cho mèo, hãy tránh cắt râu, điều này có thể làm giảm nhận thức đặc biệt của chúng và gây nhầm lẫn. Bạn có thể tham khảo thêm cách chải lông mèo phù hợp với từng loại lông theo hướng dẫn sau.