Ung thư là một căn bệnh khá phổ biến ở mèo. Bạn có biết rằng hơn 6 triệu con mèo bị ung thư mỗi năm? Trong đó ung thư hạch, có thể được điều trị nếu phát hiện sớm.
1. Ung thư ở mèo là gì?
| Ung thư là một thuật ngữ dùng để mô tả căn bệnh gây ra bởi một khối u – một tập hợp các tế bào bất thường trong cơ thể tiếp tục phát triển và phân chia mà không có sự kiểm soát, xâm lấn các mô xung quanh và có thể lây lan sang các vùng khác của cơ thể. |
Một số khối u không lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể và không có xu hướng xâm lấn các mô xung quanh khác – chúng được gọi là khối u ‘lành tính’. Nhưng ung thư thường được sử dụng để mô tả các khối u ‘ác tính’, thường xâm lấn các mô khỏe mạnh bình thường xung quanh và có thể lây lan đến các vị trí khác trong cơ thể (hoặc ‘di căn’), thường lây lan qua dòng máu hoặc hệ thống bạch huyết.
Do tính chất hung hăng và xâm lấn hơn, các khối u ác tính (ung thư) thường nghiêm trọng hơn các khối u lành tính, thường gây ra bệnh nghiêm trọng và lan rộng hơn và thường khó điều trị hơn.
Mèo có bị ung thư không? Nhìn chung, mèo bị ung thư (hoặc phát triển khối u) ít thường xuyên hơn chó. Các khối u có thể gặp ở mèo ít hơn một nửa so với chó. Tuy nhiên, khi mèo bị u thì các khối u có nhiều khả năng trở thành ác tính (gấp 3-4 lần so với ở chó) và do đó có nhiều khả năng gây ra bệnh nghiêm trọng.
Các dạng ung thư phổ biến nhất ở mèo bao gồm ung thư bạch cầu ở mèo, mèo bị ung thư da, vùng bụng, miệng, dạ dày, mèo bị ung thư gan và ruột, cổ tử cung và các tuyến vú. Mèo già dễ bị ung thư hơn.
2. Các loại bệnh ung thư ở mèo hay gặp
– Ung thư hạch bạch huyết là dạng ung thư phổ biến nhất ở mèo. Virus gây bệnh bạch cầu ở mèo (FeLV) có liên quan đến hầu hết các dạng LSA ngoại trừ dạng đường tiêu hóa. Mèo bị nhiễm vi-rút bệnh bạch cầu ở mèo (FeLV) có 33% nguy cơ phát triển ung thư. Rất may, mèo bị ung thư loại này phản ứng rất tốt với hóa trị và 90% mèo không bị tác dụng phụ khi điều trị.
– Các khối u ở mũi: Loại ung thư này thường biểu hiện giống như các dấu hiệu đường hô hấp trên điển hình mà người ta thấy ở mèo khi chúng nhiễm vi-rút. Mèo thường từ 10 tuổi trở lên khi chúng phát triển các khối u ở mũi. Các triệu chứng bao gồm tiền sử chảy nước mũi, hắt hơi và sụt cân không thuyên giảm khi dùng thuốc và theo thời gian. Để phát hiện kịp thời, bạn nên xem thêm các triệu chứng viêm hô hấp ở mèo theo hướng dẫn. Xạ trị thường là phương pháp điều trị được lựa chọn và có thể thuyên giảm từ một đến hai năm.
– Các khối u tế bào sụn: Đây là những khối u da ác tính phổ biến nhất ở mèo. Một số con mèo có thể chỉ bị một vết thương nhỏ và do đó, phẫu thuật thường có thể chữa khỏi. Những con mèo khác sẽ phát triển một vài đến nhiều tổn thương da và dưới da mà việc phẫu thuật không thể chữa khỏi. Đôi khi, bệnh này cũng có thể xuất hiện ở lá lách, dạ dày và / hoặc ruột.
– Các khối u ở miệng: Các khối u ở miệng thường thấy ở mèo già; 90% trong số này là ung thư biểu mô tế bào vảy. Mèo thường có biểu hiện chán ăn, hơi thở có mùi hôi, chảy nước dãi và khó ăn. Các loại khối u miệng khác là u xơ, ung thư biểu mô tuyến và u nguyên bào nuôi.
– Ung thư tuyến vú: Ung thư vú là loại ung thư phổ biến thứ ba ở mèo (sau ung thư hạch và ung thư da) và hơn 85% khối u ở vú được phát hiện là ác tính. Những khối u này bắt nguồn từ mô biểu mô của một tuyến bên dưới núm vú và cuối cùng lan rộng (di căn) đến các hạch bạch huyết, phổi, màng phổi, gan, tuyến thượng thận, thận hoặc các bộ phận khác của cơ thể.
Tương tự như người, mèo cái trong suốt thời kỳ trưởng thành dễ bị ung thư vú, cho dù đã triệt sản hay chưa triệt sản. Độ tuổi trung bình khi mèo bị ung thư vú là từ 10-12, nhưng những khối u này có thể tấn công ở mọi lứa tuổi từ 9 tháng – 20 tuổi. Mặc dù rất hiếm (dưới 1%), mèo đực cũng có thể bị ung thư vú.
Mèo bị ung thư vú thường là do:
- Hormone: estrogen và progesterone, làm tăng nguy cơ mèo bị ung thư tuyến vú. Những con mèo chưa triệt sản có nguy cơ mắc các khối u ở tuyến vú tăng gấp 7 lần so với những con mèo đã triệt sản. Vì vậy, việc triệt sản sớm là cách tốt nhất để ngăn ngừa mèo bị ung thư vú. Triệt sản mèo khi chúng được 6 tháng tuổi giúp giảm 91% nguy cơ mắc bệnh và trước 1 tuổi giúp giảm 86%.
Chúng tôi khuyến khích bạn nên đọc thêm về căn bệnh ung thư vú thường gặp ở mèo cái và những lợi ích tuyệt vời khi triệt sản mèo trên website. - Giống mèo: Mèo Xiêm có nguy cơ phát triển ung thư vú cao gấp đôi so với các giống mèo khác. Loài mèo này còn có nguy cơ phát triển khối u ở độ tuổi sớm hơn và có tỷ lệ xâm lấn bạch huyết cao hơn. Mèo Ba Tư cũng có khả năng phát triển khối u thường xuyên hơn.
- Chích ngừa thai: Những con mèo bị ung thư vú thường xuyên và dễ dàng hơn vì chúng không được triệt sản mà phải đi chích ngừa thai. Trên thực tế, cho đến năm 1988, việc triệt sản chó mèo là bất hợp pháp ở Thụy Điển, trừ khi cần thiết về mặt y tế.
Dấu hiệu mèo bị ung thư vú thường là:
- 1 (hoặc nhiều) cục u (có hình dạng của một viên sỏi hoặc hạt đậu khô) ở bên trong, ở trên hoặc gần một trong 8 tuyến vú ở 2 bên bụng.
- Da trên khối có thể bị loét (hở) và chảy máu, và vùng bị ảnh hưởng có thể cảm thấy ấm khi chạm vào và trở nên đau đớn. Con mèo của bạn có thể liếm và chải chuốt khu vực này quá mức, và mùi hôi nồng nặc có thể dẫn đến việc mô tiếp xúc bị nhiễm trùng.
- Khối u lan nhanh đến các tuyến lân cận. Vì trong giai đoạn đầu, khối u rất khó cảm nhận, nó không gây đau đớn và không có bất kỳ dấu hiệu lâm sàng rõ ràng nào. Nếu không chữa trị kịp thời, chúng sẽ ngày càng lớn hơn và làm loét da, dẫn đến nhiễm trùng và bốc mùi hôi thối.
- Mèo cảm thấy không khỏe, ăn ít hơn, hôn mê và sụt cân, hoặc gặp vấn đề về hô hấp hoặc bị ho.
– Ung thư xương: mèo bị ung thư xương có thể ảnh hưởng đến các chi, cột sống, hộp sọ, xương chậu và hoặc bất kỳ xương nào trong bộ xương mèo. Những khối u này có thể là nguyên phát (chẳng hạn như khối u đơn độc trong xương, như u xương) hoặc lan tỏa, hoặc lan sang vị trí lân cận, như đa u tủy xương hoặc tổn thương di căn từ vị trí khối u ở xa.
Rất may, các khối u xương nguyên phát không phổ biến ở mèo. Mặc dù u xương cũng là loại u xương phổ biến nhất ở mèo, nhưng hành vi của loại u này ít hung dữ hơn ở chó.
– U não thường gặp ở mèo đực hơn mèo cái. U màng não là u não nguyên phát và chiếm 56-69% tổng số các loại u não ở mèo. Chúng thường là những khối u phát triển chậm ở mèo.
Các khối u não nguyên phát khác bao gồm khối u tuyến yên, u thần kinh đệm, u ependymoma, u nhú đám rối màng mạch, u nguyên bào tủy, u nguyên bào thần kinh khứu giác và u bạch cầu. Các dấu hiệu lâm sàng có thể là thần kinh đờ đẫn, co giật, đi vòng tròn hoặc đi lại khó khăn. Xạ trị có cơ hội tốt để giảm những tổn thương này trong 1-2 năm.
3. Các triệu chứng mèo bị ung thư
Không giống như chó, về bản chất, mèo có xu hướng che giấu các dấu hiệu lâm sàng nếu chúng không cảm thấy khó thở. Điều này có thể khiến mèo khó biết về những lo ngại về sức khỏe ở mèo. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư ở mèo rất giống với ở người. Tiếp xúc với khói thuốc lá, amiăng, ánh sáng mặt trời kéo dài và lười vận động thường có liên quan đến việc tăng nguy cơ khiến mèo bị ung thư.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ da61uu hiệu mèo bị ung thư nào, hãy liên hệ với bác sĩ thú y để kiểm tra mọi thứ càng sớm càng tốt. Tùy thuộc vào loại và giai đoạn ung thư, sức khỏe của mèo có thể xấu đi rất nhanh, vì vậy tốt nhất bạn nên đi khám. Khi nghi ngờ mèo bị ung thư, hãy kiểm tra. Các triệu chứng mèo bị ung thư có thể bao gồm:
- Mèo bị khối u (không phải lúc nào cũng ác tính)
- Sưng tấy
- Vết loét dai dẳng hoặc nhiễm trùng da
- Tiết dịch bất thường từ bất kỳ bộ phận nào của cơ thể
- Hôi miệng: biểu hiện này thường gặp ở nhiều bệnh. Để phân biệt và phát hiện bệnh kịp thời, bạn nên tìm hiểu thêm về nguyên nhân khiến mèo hôi mồm.
- Sự thờ ơ hoặc thay đổi rõ rệt khác trong hành vi
- Sụt cân hoặc tăng cân
- Bất ngờ đi cà nhắc
- Tiêu chảy hoặc nôn mửa
- Có vảy và / hoặc mảng da đỏ
- Giảm hoặc chán ăn
- Khó thở, tiểu tiện hoặc đại tiện
- Thay đổi hành vi
Khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bác sĩ thú y của bạn có cơ hội kiểm tra các dấu hiệu của bệnh ung thư, nhưng bạn có thể có cách tiếp cận chủ động hơn đối với sức khỏe của mèo bằng cách tìm kiếm các dấu hiệu cảnh báo này thường xuyên. Nhìn chung, bệnh ung thư ảnh hưởng đến mèo già phổ biến hơn. Vì vậy, bạn nên chăm sóc mèo già đúng cách và mang chúng đi khám sức khỏe thường xuyên. Bạn có thể áp dụng hướng dẫn chăm sóc mèo già thay đổi hành vi của chúng tôi.
4. Chẩn đoán mèo bị ung thư
– Nếu mèo bị khối u, bước đầu tiên thường là sinh thiết bằng kim, lấy một mẫu mô rất nhỏ để kiểm tra tế bào bằng kính hiển vi. Cách khác, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ tất cả hoặc một phần của khối u để chẩn đoán bởi bác sĩ giải phẫu bệnh.
– Chụp X quang, siêu âm, đánh giá máu và các xét nghiệm chẩn đoán khác cũng có thể hữu ích trong việc xác định xem ung thư có xuất hiện hay nó đã di căn.
– Chụp CT, MRI có thể được thực hiện trong chẩn đoán khối u não, và trong việc đánh giá mức độ xâm lấn của khối u.
5. Cách điều trị mèo bị ung thư
Các lựa chọn điều trị khác nhau và phụ thuộc vào loại và giai đoạn mèo bị ung thư. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và liệu pháp miễn dịch hoặc kết hợp nhiều liệu pháp. Thành công của điều trị phụ thuộc vào dạng và mức độ mèo bị ung thư và mức độ tích cực của liệu pháp. Tất nhiên, phát hiện sớm là tốt nhất.
Các khối u lớn (hơn 2 cm) và những khối u có bằng chứng lan rộng có tiên lượng xấu. Nếu các tế bào khối u xâm lấn vào các mạch máu cục bộ, điều này cũng mang lại một tiên lượng xấu. Việc phát hiện và điều trị những khối u này khi chúng còn nhỏ và trước khi di căn sẽ giúp mèo có cơ hội kiểm soát lâu dài tốt nhất.
Phương pháp điều trị khi mèo bị ung thư sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Các loại ung thư
- Kích thước khối u
- Giai đoạn ung thư
- Vị trí của khối u
- Đã di căn hay chưa
- Cách nào phù hợp với mèo của bạn
a. Phẫu thuật
Phẫu thuật là hình thức điều trị mèo bị ung thư phổ biến nhất và là phương pháp điều trị có khả năng chữa khỏi bệnh cao nhất. Tuy nhiên, việc cắt bỏ hoàn toàn khối u bằng phẫu thuật không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được (do vị trí của khối u hoặc sự lan rộng của nó sang các vị trí khác). Đây là một trong những lý do tại sao chẩn đoán sớm và điều trị sớm có thể cải thiện đáng kể tiên lượng lâu dài.
Ngoài việc loại bỏ hoàn toàn khối u, đôi khi bác sỹ cũng phẫu thuật để loại bỏ một số khối u để giúp cải thiện chất lượng cuộc sống hoặc để hỗ trợ các phương pháp điều trị khác (chẳng hạn như hóa trị hoặc xạ trị).
Với mèo bị ung thư vú, phẫu thuật là phương pháp điều trị tốt nhất. Tùy thuộc vào việc có một khối đơn lẻ hay nhiều khối mà phẫu thuật cắt bỏ vú chuỗi đơn (loại bỏ một bên mô vú) hoặc cắt bỏ tuyến vú chuỗi kép (loại bỏ cả hai bên, với mỗi cuộc phẫu thuật cắt bỏ vú được thực hiện vào một thời điểm khác nhau) sẽ được thực hiện. Tùy thuộc vào kích thước khối u và các yếu tố khác, mèo có thể cần phải hóa trị, đặc biệt là nếu ung thư đã di căn khắp cơ thể mèo.
b. Xạ trị
Xạ trị là một khái niệm đáng sợ đối với nhiều người vì nó thường cho rằng sẽ có nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, như với bất kỳ hình thức trị liệu mèo bị ung thư, mục tiêu là cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm bớt bất kỳ sự khó chịu, mà không gây ra thêm bất kỳ cơn đau không cần thiết nào.
Ở mức tốt nhất, bức xạ có thể tiêu diệt tế bào ung thư trong khi gây ra rất ít tổn thương cho các mô xung quanh. Xạ trị có thể chữa khỏi một số khối u, trong khi với một số khối u khác, nó có thể làm giảm và giúp kiểm soát khối u.
Bản thân xạ trị không gây tổn thương, và thực sự nó có thể là một cách giảm đau hiệu quả nếu ung thư gây đau. Kích ứng da và rụng tóc tại vị trí xạ trị là một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất. Xạ trị thường được sử dụng kết hợp với phẫu thuật và / hoặc thuốc (hóa trị liệu), và một số loại thuốc có khả năng tăng cường hiệu quả của xạ trị.
c. Hóa trị
Hóa trị là cách điều trị mèo bị ung thư bằng thuốc chống ung thư. Mặc dù các loại thuốc này đôi khi cũng có thể tạo ra các phản ứng phụ ở động vật, nhưng hầu hết mèo có khả năng chịu đựng hóa trị tốt. Đối với nhiều bệnh ung thư, sự kết hợp của nhiều loại thuốc khác nhau được sử dụng để tăng hiệu quả (tấn công khối u theo những cách khác nhau) và giảm nguy cơ tác dụng phụ.
Hầu hết các loại thuốc hóa trị liệu hoạt động bằng cách can thiệp vào khả năng phân chia của tế bào. Các tác dụng phụ bao gồm:
- Ức chế tủy xương – điều này gây ra số lượng bạch cầu thấp.
- Rụng lông nhưng rụng lông toàn thân là cực kỳ hiếm.
- Kích ứng đường tiêu hóa: buồn nôn và nôn mửa, hoặc đôi khi chỉ là hôn mê và bất lực.
Các tác dụng phụ khác thường phụ thuộc vào loại thuốc đang được sử dụng – một số có khả năng gây hại cho thận hoặc tim. Một số loại thuốc được tiêm dưới dạng viên nén, nhưng những loại khác được bác sĩ thú y tiêm dưới dạng thuốc tiêm. Những loại thuốc tiêm này thường được đưa qua một ống thông sẽ được đặt tạm thời vào tĩnh mạch (thường là ở chân).
Vì thuốc chữa mèo bị ung thư có thể ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh cũng như ung thư (ở người cũng như mèo), nên tránh tiếp xúc không cần thiết với các loại thuốc này nếu có thể. đeo bao tay khi tiếp xúc với nước tiểu, phân, chất nhầy và dịch tiết từ mèo. Thường xuyên giặt chăn màn ngủ của mèo.
Lưu ý khi điều trị mèo bị ung thư:
– Duy trì lượng dinh dưỡng tốt là một phần quan trọng trong quá trình chăm sóc hỗ trợ mèo bị ung thư. Cho mèo bị ung thư ăn nhiều loại thức ăn khác nhau có thể giúp đảm bảo duy trì cảm giác ngon miệng. Việc hâm nóng thức ăn có thể khuyến khích cảm giác thèm ăn. Tùy từng trường hợp, có thể cần sử dụng tạm thời chất kích thích thèm ăn hoặc ống cho ăn để khắc phục tình trạng mèo ăn ít. Đảm bảo bạn cung cấp cho mèo đủ nước.
– Đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt và không bị đau đớn là mục tiêu chính trong việc quản lý mèo bị ung thư. Liệu pháp hỗ trợ có thể là một phần quan trọng của việc này và các phương pháp điều trị như vậy có thể bao gồm việc sử dụng:
- Thuốc giảm đau có thể được dùng nếu mèo có bất kỳ cơn đau hoặc khó chịu nào.
- Thuốc chống nôn – đây là những loại thuốc làm giảm buồn nôn và nôn và có thể cần thiết.
- Thuốc kháng sinh – nếu nhiễm trùng do vi khuẩn thứ cấp trở thành vấn đề hoặc nếu mèo của bạn dễ bị nhiễm trùng.
– Đôi khi, một con mèo ốm nặng sẽ không tự chải chuốt nữa, vì vậy bạn sẽ cần phải chăm sóc cho chúng. Chẳng hạn, hãy dùng khăn lau để lau nhẹ bộ lông và thường xuyên chải lông cho mèo.
– Một số bệnh ung thư có thể được chữa khỏi, và hầu như tất cả mèo bị ung thư có thể nhận được ít nhất một số lợi ích từ việc điều trị. Xin lưu ý rằng nếu bệnh ung thư của mèo không thể chữa khỏi, vẫn còn nhiều điều bạn có thể làm để giúp thú cưng của mình cảm thấy dễ chịu hơn. Đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ thú y về các lựa chọn của bạn. Và hãy nhớ rằng chế độ dinh dưỡng tốt và sự chăm sóc yêu thương có thể nâng cao chất lượng cuộc sống của mèo rất nhiều. Bạn có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng cho mèo tại website của chúng tôi.
Tổng kết
- Khối u
- Lở loét, sưng tấy, tiết dịch dai dẳng
- Sụt/tăng cân, chán ăn
- Nôn mửa, hôn mê, thay đổi hành vi
- Khó thở, khó đi vệ sinh
- Phẫu thuật
- Hóa trị – xạ trị
Bệnh ung thư ở mèo có thể chữa khỏi nếu bạn phát hiện sớm, quản lý tốt, cung cấp cho mèo một chế độ ăn tốt và dành cho chúng sự yêu thương. Mèo bị ung thư sống được bao lâu? Khi thực hiện các thủ thuật trên, có thể mèo của bạn chỉ còn sống được từ 6 tháng đến 1 năm.
Với mèo bị ung thư vú, tuổi thọ của các con mèo sau khi phẫu thuật loại bỏ khối u vú sẽ khác nhau, tùy thuộc thuộc vào kích thước khác nhau của khối u. Theo Trung tâm Y tế Thú y thuộc Đại học bang Ohio:
- Mèo có khối u với đường kính lớn hơn 3 cm có thời gian sống trung bình từ 4 – 6 tháng.
- Mèo có khối u đường kính 2 – 3 cm có thời gian sống trung bình khoảng 2 năm.
- Mèo có khối u có đường kính nhỏ hơn 2 cm có thời gian sống trung bình trên 3 năm.
Căn bệnh ung thư vú của mèo có thể tái phát trở lại. Hơn 60% khối u đã được loại bỏ sẽ phát triển lại trong vòng 12 tháng.
Nếu mèo của bạn không thể qua khỏi, hãy làm mọi cách để chúng càng ít phải chịu đựng sự đau đớn càng tốt. Bạn có thể hỏi thú y về các sự lựa chọn khác để dành mọi sự tốt nhất cho mèo của mình.