Bệnh bạch cầu ở mèo (FeLV) đứng thứ hai trong các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở mèo. Vậy đâu là nguyên nhân gây bệnh và liệu có cách chữa trị hay không? Cùng tìm hiểu nhé!
1. Bệnh FeLV ở mèo là gì?
Bệnh bạch cầu ở mèo là gì?
| Virus gây bệnh bạch cầu ở mèo (FeLV) đứng thứ hai trong các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở mèo, giết chết 85% số mèo bị nhiễm bệnh trong vòng 3 năm mắc bệnh. FeLV ảnh hưởng xấu đến cơ thể mèo theo nhiều cách. |
FeLV xâm nhập vào các tế bào khác nhau của hệ thống miễn dịch của mèo và các mô tạo máu. Sự xâm nhập vào tế bào dẫn đến cái chết của tế bào hoặc đột biến (thay đổi) trong mã di truyền của tế bào. Một sự thay đổi như vậy có thể làm cho tế bào có khả năng bị ung thư, mặc dù sự thay đổi này có thể không xảy ra trong nhiều tháng đến nhiều năm sau khi bị nhiễm trùng.
Mặc dù sự phát triển của ung thư là kết quả của việc mèo bị bệnh bạch cầu, các bệnh khác thường phổ biến hơn. Nhiều con mèo bị bạch cầu FeLV dẫn đến hệ thống miễn dịch bị ức chế từ trung bình đến nặng.
Điều này có nghĩa là con mèo bị nhiễm bệnh ít có khả năng tự bảo vệ mình trước một loạt các bệnh nhiễm trùng mà thông thường sẽ không gây ra vấn đề ở những con mèo khỏe mạnh. Những con mèo bị ảnh hưởng có thể phát triển các dấu hiệu lâm sàng khác nhau và sức khỏe của chúng ngày càng xấu đi theo thời gian.
Một sự xuất hiện phổ biến khác ở mèo bị nhiễm FeLV là sự phát triển của bệnh thiếu máu đe dọa tính mạng (tế bào hồng cầu thấp). Các vấn đề khác, bao gồm sảy thai, viêm ruột nặng, bệnh thần kinh và bệnh ở mắt thường liên quan đến FeLV trên mèo.
2. Nguyên nhân gây bệnh bạch cầu ở mèo?
– Khác với bệnh FHV trên mèo, bệnh bạch cầu ở mèo không truyền sang người, chó hoặc các động vật khác. Virus FeLV ở mèo được truyền từ mèo này sang mèo khác qua:
- Nước bọt, dịch tiết bọt
- Máu
- Nước tiểu và phân (ít khi)
- Sữa truyển từ mẹ sang con
– Virus chỉ sống được vài giờ ở bên ngoài môi trường, có thể dưới vài giờ trong môi trường bình thường. Tuy nhiên, FeLV trên mèo không phải là một loại virus dễ lây lan và việc lây truyền nói chung cần một thời gian dài tiếp xúc gần gũi giữa mèo bị nhiễm bệnh và mèo bình thường khác.
Bệnh bạch cầu ở mèo có thể lây qua các hoạt động tiếp xúc gần gũi bao gồm giao phối, chải chuốt liếm láp lẫn nhau, dùng chung khay vệ sinh và bát đựng thức ăn. Vết cắn của mèo bị nhiễm trùng có thể dễ dàng truyền nhiễm trùng. Mèo con có thể mắc bệnh trong tử cung của mẹ hoặc thông qua sữa mẹ bị nhiễm bệnh.
Nếu bạn đang có một em mèo đang mang thai hoặc mèo mẹ đang nuôi con, bạn nên cẩn thận phòng tránh cho mèo của mình vì chúng rất dễ bị nhiễm bệnh. Bạn có thể xem thêm các cách chăm sóc mèo mang thai để đảm bảo chúng có sức khỏe tốt nhất.
– Mèo con dễ bị nhiễm FeLV hơn nhiều so với mèo trưởng thành và do đó có nguy cơ lây nhiễm cao nhất nếu tiếp xúc. Những con mèo trưởng thành ít có khả năng nhiễm bệnh, vì sức đề kháng dường như tăng theo tuổi. Tuy nhiên, ngay cả những con mèo trưởng thành khỏe mạnh cũng có thể bị nhiễm bệnh nếu tiếp xúc nhiều.
– Đối với mèo chỉ nuôi trong nhà, nguy cơ mèo bị FeLV là rất thấp (khoảng 3%). Mèo trong các hộ gia đình có nhiều mèo hoặc trong các trạm cứu hộ hay foster mèo có nhiều rủi ro hơn, đặc biệt là nếu chúng dùng chung nước, thức ăn và khay cát.
– Tuy nguy hiểm nhưng tỷ lệ mắc bệnh bạch cầu trên mèo đã giảm trong 25 năm qua nhờ vào vắc-xin và sự tiến bộ của y học.
3. Dấu hiệu bệnh bạch cầu ở mèo
Cách nhận biết bệnh bạch cầu ở mèo: Trong giai đoạn đầu của bệnh nhiễm trùng, thông thường mèo không có biểu hiện gì của bệnh. Tuy nhiên, theo thời gian, (vài tuần, vài tháng hoặc thậm chí vài năm) sức khỏe của mèo bị nhiễm bệnh có thể ngày càng xấu đi hoặc chúng có thể trải qua các chu kỳ bệnh tật và sức khỏe tương đối lặp lại.
Các biểu hiện bệnh bạch cầu ở mèo có thể biểu hiện một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Nướu nhạt
- Bên trong miệng và lòng trắng mắt có màu vàng
- Hạch bạch huyết mở rộng
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên, bàng quang hoặc da
- Sụt cân và/hoặc chán ăn
- Lông xơ xác
- Yếu, thờ ơ, thở khó khăn
- Sốt dai dẳng
- Bệnh tiêu chảy
- Các vấn đề sinh sản như vô sinh, sảy thai ở mèo cái: Có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng này và FeLV chỉ là một trong số đó. Bạn có thể tìm hiểu thêm về nguyên nhân khiến mèo bị sảy thai để chắc chắn hơn.
- Viêm miệng, bệnh về miệng bao gồm loét nướu
Bệnh bạch cầu ở mèo có thể xuất hiện thêm một số dấu hiệu trong số các dấu hiệu này hoặc không có dấu hiệu nào trong số chúng.
| Sau khi tiếp xúc với FeLV mèo, nhiễm trùng có thể tiến triển theo nhiều cách khác nhau. – Nhiễm trùng loại bỏ: Trong một số trường hợp, mèo có thể tạo ra phản ứng miễn dịch hiệu quả để chống lại virus và loại bỏ hoàn toàn chúng, nhưng những trường hợp nhiễm trùng loại bỏ này rất hiếm (khoảng 30%). Tuy nhiên, cho đến khi sạch bệnh, những con mèo này mang virus và tổn thương có thể xảy ra trong thời gian này có thể dẫn đến bệnh tật sau này trong cuộc sống. – Nhiễm trùng thoái triển: Trong khoảng 10% trường hợp nhiễm trùng, mèo có phản ứng miễn dịch đủ để loại bỏ vi rút khỏi máu, nhưng không đủ mạnh để loại bỏ hoàn toàn ADN FeLV khỏi cơ thể. Những con mèo bị nhiễm trùng thoái triển này mang ADN FeLV trong tủy xương của chúng. Mặc dù chúng không lây nhiễm cho những con mèo khác trong giai đoạn nhiễm trùng này, virus có thể được kích hoạt lại vào một thời điểm nào đó trong tương lai, lúc đó chúng có thể bắt đầu có các dấu hiệu lâm sàng và trở thành nguồn lây bệnh cho những con mèo khác. – Nhiễm trùng tiến triển: Mèo bị nhiễm FeLV tiến triển có các phần tử vi rút FeLV trong dòng máu của chúng, có thể là nguồn lây nhiễm cho những con mèo khác và thường bắt đầu có dấu hiệu lâm sàng của bệnh. |
4. Chẩn đoán bệnh bạch cầu ở mèo
Có hai loại xét nghiệm máu thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh bạch cầu ở mèo FeLV, cả hai đều phát hiện một thành phần protein của virus có tên là FeLV P27.
– Xét nghiệm máu ELISA (xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzym) dùng để xác định protein FeLV trong máu. Xét nghiệm này rất nhạy và có thể phát hiện sự hiện diện của các hạt FeLV tự do thường được tìm thấy trong máu trong cả giai đoạn đầu và giai đoạn cuối của nhiễm trùng. Một số em mèo có khả năng loại bỏ virus trong vòng một vài tháng và sau đó sẽ có xét nghiệm âm tính trở lại.
– Xét nghiệm máu IFA (xét nghiệm kháng thể huỳnh quang miễn dịch gián tiếp), phát hiện giai đoạn tiến triển của nhiễm trùng. Những em mèo có kết quả dương tính với xét nghiệm này không có khả năng loại bỏ virus. Xét nghiệm IFA được thực hiện tại phòng thí nghiệm, thay vì trong phòng khám bác sĩ thú y. Nhìn chung, những em mèo dương tính với IFA bị nhiễm bệnh suốt đời và có tiên lượng xấu dài hạn.
Chẩn đoán bệnh bạch cầu ở mèo khó khăn hơn vì có nhiều dấu hiệu và triệu chứng. Thông thường có một tình huống phức tạp trong đó các bệnh hoặc tình trạng khác xảy ra cùng với nhiễm trùng FeLV.
5. Cách chữa bệnh bạch cầu ở mèo
– 85% mèo bị nhiễm virus bệnh bạch cầu sẽ chết trong vòng ba năm sau khi được chẩn đoán. Tuy nhiên, kiểm tra thú y thường xuyên và chăm sóc sức khỏe phòng ngừa tốt có thể giúp cho mèo cảm thấy tốt và giúp bảo vệ chúng khỏi bị nhiễm trùng thứ cấp.
– Hiện tại không có cách điều trị bệnh bạch cầu mèo. Bác sĩ thú y điều trị mèo dương tính với FeLV có dấu hiệu bệnh thường điều trị các vấn đề cụ thể (như kê đơn thuốc kháng sinh cho các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc thực hiện truyền máu cho những trường hợp thiếu máu nặng).
– Kiểm tra thể chất hai lần mỗi năm, xét nghiệm trong phòng thí nghiệm và kiểm soát ký sinh trùng có thể ngăn ngừa các biến chứng và xác định các bệnh thứ cấp nhanh chóng.
6. Cách phòng bệnh FeLV ở mèo
– Hiện tại ở Việt Nam chưa có vaccine phòng bệnh bạch cầu ở mèo FeLV. Vì vậy, cách phòng ngừa tốt nhất là giữ gìn cho mèo nhà bạn tránh xa các nguồn lây nhiễm. Nên nuôi mèo trong nhà, tránh xa những con mèo có khả năng bị nhiễm bệnh. Nếu bạn cho mèo ra ngoài trời, hãy giám sát chúng hoặc đặt mèo trong một khu vực bao quanh an toàn để ngăn chặn việc chúng đi lang thang và đánh nhau.
– Nếu bạn mới đem một em mèo về nhà, hãy chắc rằng bé không bị bệnh bạch cầu của mèo. Để đảm bảo hãy cách ly và đưa bé đi xét nghiệm.
– Không nên đưa một em mèo mới vào gia đình có mèo bị FeLV. Ngoài ra, sự căng thẳng của một em mèo mới đến có thể ảnh hưởng xấu đến bệnh bạch cầu ở mèo.
– Nếu nhà bạn có nhiều mèo, hãy cách ly ngay mèo bị nhiễm bệnh với những con mèo khác. Hãy đảm bảo rằng tất cả những con mèo khác trong nhà phải được kiểm tra FeLV vì căn bệnh này rất dễ lây lan. Phải đảm bảo vệ sinh nghiêm ngặt bằng cách khử trùng và cho mèo sử dụng các vật dụng riêng như bát cho mèo ăn, thau cát, bàn chải lông, khăn… Hãy rửa tay cẩn thận, thay quần áo tắm rửa sạch sẽ sau khi tiếp xúc với mèo nhiễm bệnh.
– Đừng thả rông mèo, tốt nhất bạn nên nuôi mèo trong nhà. Hạn chế cho mèo của mình tiếp xúc với mèo lạ hoặc mèo mà bạn không biết chúng có bị nhiễm bệnh hay không
– Hạn chế đưa mèo tới nơi có nhiều mèo lạ, ví dụ như chỗ gửi mèo. Nếu phải gửi mèo, hãy tìm chỗ có quy định chích vaccine cho mèo trước khi gửi. Điều này sẽ hạn chế được phần nào các căn bệnh truyền nhiễm khác.
– Mặc dù bệnh bạch ở mèo cầu có tỷ lệ tử vong rất cao, nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng mèo bị FeLV có thể sống bình thường trong một thời gian dài. Thời gian sống sót trung bình của mèo sau khi được chẩn đoán mắc bệnh FeLV là 2 năm rưỡi
Một khi được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu ở mèo FeLV, việc theo dõi cẩn thận cân nặng, sự thèm ăn, mức độ hoạt động, thói quen đi vệ sinh, biểu hiện của miệng và mắt, và hành vi là một phần quan trọng trong việc kiểm soát bệnh này. Bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong số này cần được bác sĩ thú y tư vấn ngay lập tức.
Tổng kết
Hiện tại không có thuốc chữa căn bệnh bạch cầu ở mèo này. Cách điều trị chủ yếu hiện nay là nhằm vào chữa trị các triệu chứng của bệnh. Trung bình mèo bị nhiễm bệnh có thể sống được tầm 2,5 – 3 năm, hoặc có thể lâu hơn tùy vào tình hình sức khỏe của chúng. Do chưa có vaccine nên cách phòng bệnh bạch cầu ở mèo chủ yếu là nuôi chúng trong nhà và tránh cho mèo tiếp xúc với mèo lạ.