Tiêm phòng cho chó là một trong những việc làm cần thiết để giúp chúng sống lâu và khỏe mạnh; đồng thời cũng giúp bảo vệ bản thân bạn. Vậy tiêm vaacine như thế nào cho đúng và khi nào nên tiêm vaccine? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
1. Tại sao cần tiêm vaccine cho chó?
Tiêm phòng cho thú cưng của bạn từ lâu đã được coi là một trong những cách dễ dàng nhất để giúp nó sống lâu và khỏe mạnh. Tiêm phòng cho chó giúp bảo vệ chúng khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có nguy cơ gây tử vong. Khi chó con được sinh ra, chó mẹ truyền cho chúng một số khả năng miễn dịch thông qua sữa non, nhưng sự bảo vệ này chỉ là tạm thời và cách tốt nhất để đảm bảo cuộc sống lâu dài và hạnh phúc cho chó của bạn là tiêm phòng cho chúng.
Vắc-xin giúp chuẩn bị hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại sự xâm nhập của các sinh vật gây bệnh. Chúng chứa các kháng nguyên, trông giống như sinh vật gây bệnh cho hệ miễn dịch nhưng không thực sự gây bệnh. Khi vắc-xin được đưa vào cơ thể, hệ thống miễn dịch được kích thích nhẹ. Nếu chó của bạn bị nhiễm bệnh, hệ thống miễn dịch của nó hiện đã sẵn sàng để chống lại bệnh tật hoàn toàn hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của nó.
2. Các loại vaccine cho chó
- Vaccine bệnh dại
- Vaccine 5 bệnh: bệnh care (sài sốt), viêm gan truyền nhiễm, ho cũi chó, phó cúm và parvo
- Vaccine 7 bệnh: 5 bệnh trên + corona + lepto
- Ngoài ra còn có cả vaccine 6 bệnh: ho cũi chó, phó cúm, care, viêm gan truyền nhiễm, parvo và lepto
– Bệnh Care (distemper) ở chó
Bệnh Care nguy hiểm và dễ lây lan do vi rút tấn công hệ thống hô hấp, tiêu hóa và thần kinh của chó. Bệnh lây lan qua tiếp xúc trong không khí (giọt bắn khi hắt hơi hoặc ho) từ động vật bị bệnh. Nó gây chảy mủ ở mắt và mũi, sốt, ho, nôn mửa, tiêu chảy, co giật, tê liệt, và thường là tử vong. Căn bệnh này từng được biết đến với tên gọi “bàn chân cứng” vì nó khiến bàn chân dày lên và cứng lại. Bạn có thể tham khảo thêm các dấu hiệu chó bị bệnh Care theo hướng dẫn sau để biết thêm chi tiết.
Đáng buồn là không có cách chữa trị cho bệnh care ở chó. Các bác sĩ thú y chỉ có thể chăm sóc hỗ trợ và nỗ lực để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ cấp, kiểm soát các triệu chứng nôn mửa, co giật.
– Viêm gan
Bệnh viêm gan truyền nhiễm ở chó là một bệnh do vi-rút gây ra và rất dễ lây lan. Bệnh ảnh hưởng đến gan, thận, lá lách, phổi và mắt của con chó bị bệnh. Các triệu chứng bao gồm sốt nhẹ và xung huyết niêm mạc đến nôn mửa, vàng da, mở rộng dạ dày và đau quanh gan. Nhiều con chó có thể vượt qua được nếu bệnh nhẹ, nhưng bệnh nặng có thể gây tử vong. Bệnh không có cách chữa trị, nhưng các bác sĩ có thể điều trị các triệu chứng.
– Ho cũi
Bệnh ho cũi còn được gọi là viêm khí quản truyền nhiễm, là kết quả của viêm đường hô hấp trên. Bệnh gây ra bởi vi khuẩn, virus chẳng hạn như virus Bordetella và virus parainfluenza. Thông thường, tình trạng bệnh ở mức độ nhẹ gây ra những cơn ho khan, gắt. Đôi khi nghiêm trọng là nôn mửa cùng với sự chán ăn. Trong một số trường hợp hiếm hoi, bệnh có thể gây chết. Bệnh dễ dàng lây giữa những con chó được nuôi gần nhau.
– Bệnh phó cúm
– Parvo ở chó
Parvo là một loại vi-rút rất dễ lây lan ảnh hưởng đến tất cả các loài chó. Những con chó chưa được tiêm phòng và chó con dưới bốn tháng tuổi có nguy cơ mắc bệnh này cao nhất. Virus tấn công vào hệ thống tiêu hóa và tạo ra cảm giác chán ăn, nôn mửa, sốt và thường là tiêu chảy nặng, có máu.
Tình trạng mất nước quá mức có thể xảy ra nhanh chóng và giết chết một con chó trong vòng 48 đến 72 giờ. Vì vậy, việc chăm sóc thú y kịp thời là rất quan trọng. Bệnh không có thuốc đặc trị. Cho nên, việc phát hiện sớm để chữa trị kịp thời là rất quan trọng. Bạn nên học cách nhận biết các triệu chứng bệnh Parvo ở chó để xử lý kịp lúc.
– Bệnh dại
Bệnh dại là một bệnh do virus ở động vật có vú xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, gây nhức đầu, lo lắng, ảo giác, chảy nhiều nước dãi, sợ nước, bại liệt và dẫn đến tử vong. Nó thường được truyền qua vết cắn của động vật bị dại. Điều trị trong vòng vài giờ sau khi nhiễm trùng là điều cần thiết, nếu không, rất có thể tử vong. Bệnh dại ở chó có thể lây qua người.
– Virus corona
Virus coronavirus ở chó không phải là cùng loại virus gây ra COVID-19 ở người. COVID-19 không được cho là mối đe dọa sức khỏe đối với chó và không có bằng chứng nào cho thấy nó khiến chó bị bệnh. Virus Corona ở chó thường ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của chó, mặc dù nó cũng có thể gây nhiễm trùng đường hô hấp. Các dấu hiệu bao gồm hầu hết các triệu chứng tiêu hóa như chán ăn, nôn mửa và tiêu chảy. Các bác sĩ có thể giữ cho chó đủ nước, ấm áp, thoải mái và giúp giảm buồn nôn, nhưng không có loại thuốc nào tiêu diệt được virus corona.
– Lepto
Không giống như hầu hết các bệnh trong danh sách này, bệnh Leptospirosis là do vi khuẩn gây ra và một số con chó có thể không có triệu chứng gì. Đây là một bệnh truyền nhiễm từ động vật, có nghĩa là nó có thể lây từ động vật sang người.
Các triệu chứng có thể bao gồm sốt, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, chán ăn, suy nhược nghiêm trọng và hôn mê, cứng khớp, vàng da, đau cơ, vô sinh, suy thận (có hoặc không có suy gan). Thuốc kháng sinh có hiệu quả và nên được sử dụng càng sớm càng tốt.
3. Liệu trình tiêm vắc xin cho chó
– Với chó con: Nếu chó mẹ có hệ miễn dịch khỏe mạnh, chó con rất có thể sẽ nhận được kháng thể trong sữa mẹ khi còn bú. Bạn nên chích ngừa cho chó con khi chúng được sáu đến tám tuần tuổi. Vào thời điểm này, chú cún dẽ bị nhiễm bệnh hơn do đã cai sữa mẹ và tập ăn. Bác sĩ thú y nên tiêm phòng tối thiểu ba lần cách nhau từ ba đến bốn tuần. Liều cuối cùng nên được tiêm khi chúng được 16 tuần tuổi.
Số tuổi của chó | Loại vaccine |
6 – 8 tuần tuổi | vaccine tiêm phòng 5 bệnh cho chó |
10 – 12 tuần tuổi | vaccine 5 hoặc 7 bệnh |
14 – 16 tuần tuổi | vaccine 5 hoặc 7 bệnh vaccine phòng bệnh dại |
Lưu ý: Trong năm đầu tiên, các mũi vaccine phải được tiêm đúng thời gian. Nếu để quá trễ, bạn phải chích lại liệu trình từ đầu.
– Hàng năm, bạn sẽ phải chích ngừa dại cho chó. Trong khi các mũi vaccine tổng hợp 5 hoặc 7 bệnh thì chỉ cần nhắc lại 3 năm 1 lần.
– Nếu bạn nhận nuôi chó (lớn hơn 16 tuần tuổi) thì , bác sĩ thú y có thể đề nghị tiêm vắc-xin tăng cường hoặc theo lịch hàng năm để đảm bảo sự bảo vệ thích hợp cho chúng.
Gần đây, một số nghiên cứu được công bố đã chỉ ra rằng khả năng miễn dịch do một số loại vắc-xin cung cấp kéo dài hơn một năm, và trong một số trường hợp là suốt đời. Và việc chích ngừa thường xuyên là không cần thiết.
Bác sĩ thú y Jean Dodds, người sáng lập Hemopet, cho biết:
Chúng tôi biết rằng đối với chó, bệnh Care ở chó và parvo có khả năng miễn dịch kéo dài tối thiểu 5 năm, có thể là 7 đến 9 năm và đối với một số cá thể là suốt đời.
Tuy nhiên, điều này sẽ dấy lên sự lo sợ và nghi ngại. Vì vậy, 3 năm là một con số thỏa hiệp có thể chấp nhận được để bạn tái vaccine cho bé chó của mình.
Thậm chí tiến sĩ Ronald Schultz, nhà miễn dịch học thú y nổi tiếng còn khuyến nghị chỉ tiêm phòng chó con mũi parvo, bệnh care, bệnh viêm gan 1 lần duy nhất; và khi chúng được 16 tuần tuổi. Điều quan trọng cần lưu ý là nếu đợi đến 12 hoặc 16 tuần tuổi mới chích ngừa chó con, bạn nên giữ chúng tránh xa những khu vực có nhiều chó qua lại, hạn chế cho chúng tiếp xúc với những con chó khác.
Nếu cảm thấy không an toàn, bạn có thể xét nghiệm kháng thể cho chúng, để biết liệu chúng còn khả năng miễn dịch với bệnh tật hay không. Việc cho chó đi khám sức khỏe định kỳ cũng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất ổn (nếu có).
Nhà sản xuất vắc-xin Pfizer đã thực hiện một nghiên cứu thực địa vào năm 1996. Các nhà nghiên cứu Hoare, DeBouck và Wiseman đã đánh giá những con chó con đã được tiêm phòng và chia chúng thành hai nhóm. Nhóm A được tiêm một mũi vắc xin vào 12 tuần tuổi. Nhóm B nhận được vắc xin đầu tiên trong khoảng thời gian từ 8 đến 10 tuần và mũi thứ hai khi được 12 tuần. Khi đo mức độ miễn dịch của chó, 100% chó con được tiêm phòng một lần sau 12 tuần đã được bảo vệ. Nhưng chỉ 94% số chó con trong Nhóm B được bảo vệ. Có vẻ như vắc-xin đầu tiên làm giảm hiệu quả của vắc-xin thứ hai. Bây giờ hãy tưởng tượng con chó con của bạn được tiêm phòng ba hoặc bốn lần trong 1 năm. Nó không chỉ ít có khả năng được bảo vệ hơn mà còn có nhiều nguy cơ mắc các phản ứng có hại và các bệnh mãn tính phổ biến như dị ứng, ung thư, …. |
Vanguard cũng đã thử nghiệm phản ứng với parvovirus trong vắc-xin kết hợp của họ. Họ chích ngừa chó con khi được 6 tuần, 9 tuần và 12 tuần tuổi và sau đó đo phản ứng của chúng với vắc xin bằng cách đo kháng thể của chúng đối với parvovirus. Ở 6 tuần tuổi, chỉ có 52% số chó con được bảo vệ, có nghĩa là một nửa số chó con được tiêm phòng khi được 6 tuần tuổi sẽ nhận được tất cả các rủi ro từ vắc-xin và không có lợi ích nào vì kháng thể mẹ của chúng đã bất hoạt vắc-xin. Khi được 9 tuần, 88% chó con có phản ứng với vắc xin. Ở tuần thứ 12, 100% chó con đã được bảo vệ. |
Tiến sĩ Schultz đã thiết kế một nghiên cứu về việc chích ngừa chó mèo. Ông đã cho những con chó con 12 tuần tuổi chưa được tiêm phòng chỉ một liều vắc-xin bệnh Care. 4 giờ sau, những con chó con này được đặt trong một căn phòng có những con chó bị nhiễm bệnh Care. Điều đáng ngạc nhiên là vắc-xin đã bảo vệ tất cả những con chó con đó. Mặc dù hai và thậm chí ba liều vắc-xin là khuyến nghị ban đầu được đưa ra trong Hướng dẫn về vắc-xin AAHA Canine vào năm 2013; nghiên cứu cho thấy rằng một loạt các mũi chích ngừa chó con là hoàn toàn không cần thiết. Có một nhược điểm nhỏ đối với vắc-xin mà bác sĩ thú y của bạn không cho bạn biết. Chúng ngăn chặn hệ thống miễn dịch của con chó con trong 10 ngày. Vì vậy, nếu bạn chích ngừa chó con của mình lúc 8 tuần tuổi, 12 tuổi và 16 tuần tuổi, chú chó con của bạn CÓ RỦI RO NHIỀU hơn đối với bệnh truyền nhiễm dịch bệnh. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi dữ liệu từ Cơ quan giám sát dịch bệnh Virbac cho thấy 28% chó con được tiêm phòng vẫn bị nhiễm vi rút Parvo. |
Lưu ý: Đây là nghiên cứu riêng của miễn dịch học thú y của Mỹ, không phải là hướng dẫn bắt buộc. Vì vậy, bạn có thể làm theo cách của họ hoặc tiếp tục dựa vào lịch chích ngừa cho chó mà chúng tôi đã nêu ở trên. Chúng tôi không chịu bất cứ trách nhiệm nào về hành động của bạn. |
4. Một số lưu ý khi khi tiêm phòng cho chó
a. Lưu ý trước khi chích ngừa cho chó
– Phải sổ giun cho chó trước 7 ngày
– Không nên tắm cho chó trước khi tiêm 3 ngày vì điều này có thể khiến chúng yếu đi.
– Không chích ngừa cho chó của bạn nếu chúng đang cảm thấy không khỏe hoặc có những dấu hiệu bất ổn như lờ đờ, mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy, ho, chán ăn…
– Cho bác sĩ thú y của bạn biết nếu chó của bạn đã có bất kỳ phản ứng với vắc-xin nào trước đó, bất kể dấu hiệu đó nhỏ như thế nào.
– Tuyệt đối không chích ngừa cho chó con nhỏ hơn 6 tuần tuổi. Như các bạn đã biết, chó mèo khi còn nhỏ đã có kháng thể chống lại bệnh tật bằng cách uống sữa đầu tiên của mẹ, được gọi là sữa non. Các kháng thể của mẹ cung cấp một thứ gọi là miễn dịch thụ động. Khi một con chó con hay mèo con có đủ lượng kháng thể của mèo, các kháng thể này về cơ bản sẽ vô hiệu hóa vắc xin, giống như đối với một loại virus thực sự.
b. Sau khi chích ngừa
– Sau khi tiêm, bạn không nên tắm cho chó, hạn chế cho chó ăn sữa, đồ tanh hay mỡ. Không cho chó ra ngoài đường hoặc tiếp xúc với các con chó không biết chúng có mang bệnh hay không.
– Một số con chó sẽ gặp tác dụng phụ nhẹ sau khi chích ngừa như
- Đỏ, sưng nhẹ và đau tại chỗ tiêm chủng
- Giảm mức độ hoạt động, mệt mỏi
- Chán ăn
- Sốt nhẹ
Nếu bất kỳ dấu hiệu nào trong số này kéo dài hơn 24 giờ hoặc nếu thú cưng của bạn tỏ ra cực kỳ khó chịu, hãy thông báo cho bác sĩ thú y ngay lập tức.
– Các tác dụng phụ khác ít phổ biến hơn nhưng nghiêm trọng hơn có thể xảy ra trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi tiêm chủng. Những phản ứng này được coi là trường hợp khẩn cấp về y tế và bạn nên đưa chúng đến thú y ngay lập tức nếu xảy ra bất kỳ trường hợp nào sau đây:
- Suy sụp hoặc ngất xỉu
- Khó thở
- Ho dai dẳng và dữ dội
- Các nốt mụn nhỏ, đỏ, nổi lên và ngứa trên cơ thể (phát ban)
- Mắt, mõm hoặc mặt bị sưng hoặc húp
- Nôn mửa hoặc tiêu chảy liên tục
– Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về việc thú cưng của mình có thể bị phản ứng nghiêm trọng với vắc xin, hãy đợi tại phòng khám thú y từ 30 đến 60 phút sau khi tiêm phòng.
– Tiêm phòng cho chó không đảm bảo rằng chúng sẽ miễn nhiễm với bệnh tật. Chó của bạn vẫn có thể bị bệnh, nhưng nhẹ hơn và khả năng chữa khỏi cũng cao hơn.
– Chi phí tiêm chích ngừa cho chó sẽ phụ thuộc vào từng chỗ thú y, và giá sẽ phụ thuộc vào loại vaccine mà bạn dùng:
- Chích ngừa bệnh dại cho chó thông thường sẽ khoảng từ 50.000 – 70.000, tùy thú y.
- Thuốc chích ngừa 7 bệnh cho chó tầm 200.000 – 250.000.
– Bạn có thể tiêm chích ngừa cho chó ở tại các thú y trên cả nước, các chỗ chích ngừa uy tín cho chó. Tuy nhiên, một số cơ sở thú y nhỏ lẻ có thể sẽ không có loại thuốc này do nhu cầu không nhiều.
Tổng kết
Giống như việc sổ giun, tiêm phòng cho chó là điều rất cần thiết, nó bảo vệ chó của bạn khỏi các căn bệnh nguy hiểm. Các bệnh đó thường là bệnh Care, parvo, viêm gan truyền nhiễm, bệnh dại, ho cũi, phó cúm và lepto. Thông thường, chó sẽ được chích 1 mũi bệnh dại và 3 mũi vaccine 5 bệnh hoặc 7 bệnh từ 8 – 16 tuần tuổi. Bạn cần nhắc lại mũi dại cho chó của mình hàng năm và 3 năm 1 lần đối với mũi vaccine tổng hợp.
Sau khi tiêm phòng, chó của bạn có thể sẽ gặp một số phản ứng phụ như mệt mỏi, chán ăn, lờ đờ, sốt. Bạn nên theo dõi sát sao bé để đưa chúng đi thú y nếu tình trạng này kéo dài hơn 24 tiếng. Với các trường hợp chó tiêu chảy nôn mửa liên tục, hôn mê, ho liên tục, mặt mũi bị sưng…bạn nên đưa chúng đến thú y ngay lập tức.